Outsider Art Museum toont revolutie in de kunst
Het Outsider Art Museum presenteert ‘Art Brut | Jean Dubuffets revolutie in de kunst’. De tentoonstelling omvat ruim 150 werken waarmee kunstenaar en verzamelaar Jean Dubuffet in 1949 de bestaande culturele elite in Parijs choqueerde. De werken uit deze baanbrekende tentoonstelling in de kunstgeschiedenis zijn zeventig jaar na dato voor het eerst te zien in Nederland.
Direct na de Tweede Wereldoorlog begint Jean Dubuffet zijn zoektocht naar nieuwe, zuivere en spontane kunstwerken, ver weg van de gevestigde orde. Tijdens zijn reis bezoekt hij psychiatrische instellingen, gevangenissen en verzamelt hij kindertekeningen en volkskunst. Bij de verschillende ontmoetingen collectioneert hij werken die volgens hem hét bewijs zijn dat deze kunstvorm een plaats verdient in de kunstwereld. De gevestigde uitgangspunten, de academische blik en standaarden moesten omver worden geworpen ten gunste van een nieuwe, zuivere en spontane kunst. Met zijn verzameling trok Dubuffet een lange neus naar de kunstwereld.
In de prestigieuze galerie van zijn vriend René Drouin krijgt hij in 1949 een podium. Hij toont een selectie van ruim 150 werken uit zijn verzameling ‘Compagnie de l’Art Brut’. Het is de eerste keer dat Art Brut (wat inmiddels is verbreed naar Outsider Art) aan een breed publiek wordt getoond. De nieuwe kunstvorm roept gemengde reacties op, Art Brut wordt geassocieerd met het ontbreken van artistieke kwaliteit, een idee dat heftig wordt bestreden door Dubuffet, die met zijn tentoonstelling precies het tegendeel wil aantonen.
Het idee dat ‘Art Brut valt te prefereren boven de culturele kunsten’, zoals Dubuffet het stelt, impliceert in de ogen van het culturele veld een ondenkbare, totale vernietiging van de kunstgeschiedenis. Inmiddels heeft Outsider Art het podium gekregen dat het verdient. Met de komst van het Outsider Art Museum en vele andere internationale initiatieven is Jean Dubuffets missie nog steeds relevant.
De tentoonstelling ‘Art Brut, Jean Dubuffets revolutie in de kunst’ in het Outsider Art Museum toont werken van inmiddels beroemde Outsider-kunstenaars als Aloïse Corbaz, Fleury-Joseph Crépin, Auguste Forestier en Adolf Wölfli. Vooral Wölfli (1864-1930) wordt geroemd vanwege zijn vernieuwende oeuvre. Zijn werk is een kleurrijke verzameling aan mens- en dierfiguren, caleidoscopische vormen, bladmuziek en flarden tekst, de perfecte illustratie van Dubuffets ‘Art Brut’, gemaakt zonder artistieke scholing en buiten de officiële kunsten om. Een andere, door Dubuffet ontdekte kunstenaar is Gaston Duf (1920 – 1966) die bekend staat om zijn grillige potloodtekeningen vol mythologische en monsterlijke ‘voodoo-dieren’.
De tentoonstelling Art Brut | Jean Dubuffets revolutie in de kunst is een reconstructie van de ontstaansgeschiedenis van Art Brut aan de hand van werken die door Dubuffet bijeen zijn gebracht. Waarom kocht hij bepaalde werken en andere juist niet? Welke selectiecriteria hanteerde hij bij het collectioneren en welke informatie verzamelde hij over de kunstenaars? Wat is er terecht gekomen van de kunstenaars waarvan Jean Dubuffet werk collectioneerde voor zijn Compagnie l’Art Brut?
OUTSIDER ART MUSEUM
Het Outsider Art Museum (OAM) is het enige museum in Nederland met nationale en internationale Outsider Art. Het museum is in maart 2016 geopend door koningin Máxima en tot stand gekomen dankzij een bijzondere samenwerking van zorgorganisatie Cordaan, Hermitage Amsterdam en Dolhuys I museum van de geest in Haarlem. Ontwerp en inrichting zijn van Benthem Crouwel Architects, grafische vormgeving van Kees Peerdeman. De tentoonstelling is afkomstig uit de Collection de l’Art Brut in Lausanne en werd geproduceerd voor hun tentoonstelling ‘Jean Dubuffets Art Brut’ in 2016 (https://artbrut.ch/.
Op woensdag 30 januari 2019 organiseert het Outsider Art Museum een openingssymposium (aanmelden via info@outsiderartmuseum.nl). Directeur van de Collection de l’Art Brut, Sarah Lombardi en senior curator Hilde de Bruijn van het Cobra Museum voor de moderne kunst geven een lezing over de ontstaansgeschiedenis van Art Brut en het effect van deze tentoonstelling. De tentoonstelling ‘Art Brut | Jean Dubuffets revolutie in de kunst’ is van donderdag 31 januari t/m zondag 25 augustus 2019 te zien in het Outsider Art Museum. Het Outsider Art Museum is gevestigd in de Hermitage Amsterdam.